Wykaz chronologiczny Papieży (3)

Św. Grzegorz III (18.III.731-28/29?.XI.741)
Mimo że zabiegał o uznanie swego wyboru przez cesarza Konstantynopola, jednocześnie nałożył wysokie podatki na posiadłości bizantyjskie w Italii, tak że równało się to niemal całkowitej ich konfiskacie. Wówczas cesarz wyłączył Sycylię, południową Italię i Grecję ze związku z rzymskim patriarchatem i podporządkował Konstantynopolowi.
Ów spór między Konstantynopolem a Rzymem wykorzystali Longobardowie, by wtargnąć w głąb Italii. Karol Młot nie pospieszył z pomocą, o którą papież zwrócił się do Franków, ponieważ walczył wówczas wraz z Longobardami przeciwko wdzierającym się do południowej Francji Arabom. Mimo to więź Kościoła Germanii z Rzymem zacieśniała się, konsekwentna reforma i reorganizacja frankońskiego Kościoła wzmocniła prestiż i wpływy Rzymu na tych terytoriach.

Św. Zachariasz (10/3?.XII.741-15.III.752)
Był ostatnim Grekiem na tronie papieskim, sprzyjał cesarzowi bizantyńskiemu. Był ostatnim papieżem, który zawiadomił go o wyborze i oczekiwał cesarskiego zatwierdzenia. Czuł się bezbronny wobec Longobardów i dlatego był zwolennikiem zacieśnienia więzów z Frankami. Osobiście stanął przed królem Longobardów i po żmudnych pertraktacjach osiągnął zwrot terenów wchodzących w skład Patrymonium Piotra, zawarł układ o zawieszeniu broni na dwadzieścia lat, a także wycofał się Z Rawenny.

Stefan II (17-25.III.752)
Kapłan rzymski, został wybrany na papieża 22 marca 752. Jednak już po czterech dniach, jeszcze przed konsekracją, zmarł. Ze względu na krótki okres tego pontyfikatu średniowieczne spisy papieży nie uwzględniały go.

Stefan III (26.III.752-26.IV.757)
Przeżył największe zagrożenie Rzymu ze strony Longobardciw, którzy w październiku 752 zażądali uznania swej zwierzchności i zapłacenia przez papieża wysokiej kontrybucji. Wschodniorzymski cesarz nie mógł i nie chciał odpowiedzieć na papieskie wołanie o pomoc. Wówczas Stefan zawarł porozumienie z królem franków Pepinem, zobowiązujące ich do ochrony przed Longobardami. Stefan koronował uroczyście Pepina, ten zaś obiecał że wszystkie tereny, które zostaną zdobyte, daruje „świętemu Piotrowi”. Ten akt darowizny stał się podstawą późniejszego państwa kościelnego.

Św. Paweł I (29.V.757-28.VI.767) [Konstantyn, 767-769, Filip, 768]
Ponieważ rozdarcie między Kościołem Wschodu i Zachodu, również na skutek sporu o cześć obrazów, coraz bardziej się pogłębiało, Paweł I nie zawiadomił cesarza wschodniorzymskiego o swoim wyborze. Powiadomił natomiast o tym takcie króla Franków, ale i to nie uwolniło go od grożącego niebezpieczeństwa: Longobardowie nacierali znowu, Frankowie zaś związani byli ciężkimi walkami w kraju. Mimo wszystko przymierze z Frankami pozwoliło przezwyciężyć trudności. Paweł I zmarł 28 czerwca 767 i pochowany został zrazu u Świętego Pawła za Murami, ale wkrótce przeniesiono jego doczesne szczątki do Bazyliki św. Piotra.
Po śmierci Pawła I doszło do podwójnego wyboru: Konstantyna II i Filipa. Jednak obaj, będący igraszką rodów arystokratycznych Rzymu, nie utrzymali się długo. 7 sierpnia 768 stosując normalną procedurę wybrano i dwa dni później konsekrowano Stefana IV.

Stefan IV (7.VIII.768-24.I.772)
Był kontynuatorem frankofilskiej polityki swoich poprzedników. Po śmierci króla Pepina rządy po nim przejęli jego synowie Karol I (Wielki) i Karloman, między którymi dochodziło do coraz ostrzejszych konfliktów. Papież był przeciwny sprzymierzaniu się Karola z Longobardami (Karol pojął za żonę córkę króla Longobardów) w obawie przed ich dalszą ekspansją. Dlatego zrazu nawiązał kontakt z Karlomanem, lecz później zmienił stanowisko: Longobardowie złożyli mu wiele poważnych obietnic (których jednak nie dotrzymali).

Hadrian I (9.II.772-25.XII.795)
Hadrian, pochodził z rzymskiego arystokratycznego rodu Colonnów, trzymał jednak z Frankami, których prosił o pomoc, gdy Longobardowie 772/773 wyruszyli przeciwko Rzymowi. Karol Wielki wówczas zapobiegł niebezpieczeństwu. Podczas pielgrzymki do Rzymu przyjęty został przez papieża z całym ceremoniałem; na Wielkanoc 774 i uroczyście potwierdził darowiznę Pepina. W 781 namaścił Hadrian czteroletniego syna Karola, Pepina, na króla Longobardów, młodszy zaś syn Ludwik (późniejszy Ludwik Pobożny) został namaszczony jako król Akwitanii. Podczas kolejnego pobytu Karola w Rzymie ostatecznie ustalono granice państwa kościelnego. Rządy Hadriana w Kościele cechowały starania o przywrócenie jedności ze Wschodem (unia, spór o cześć obrazów). Udział papieża bądź dwu jego osobistych przedstawicieli w VII Soborze Powszechnym w Nicei (787) oraz papieskie zatwierdzenie uchwał tego soboru ponownie zjednoczyły Wschód z Zachodem.

Św. Leon III (27.XII.795-12.VI.816)
Jego poprzednik, Hadrian I umocnił przymierze między Rzymem a Frankami. Arystokracja rzymska nie była jednak z tego powodu zadowolona, w wyniku czego doszło do rozruchów. W tej sytuacji Leon schronił się u Karola Wielkiego w Paderborn. Na Boże Narodzenie 800 roku ukoronował Leon Karola Wielkiego na cesarza. Zaraz po świętach Bożego Narodzenia Karol odbył sąd nad przeciwnikami Leona; jako winni zbrodni przeciwko majestatowi i podżegacze do rozruchów skazani zostali na śmierć, jednak na prośbę Leona ułaskawieni i jedynie zesłani na wygnanie. Za jego pontyfikatu odbył się w r. 797 Synod w Friuli (k. Wenecji) oraz w r. 809 Synod w Akwizgranie. Wspomnienie liturgiczne 12 czerwca, zniesione.

Stefan V (22.VI.816-24.I.817)
W wstąpił na tron papieski bez starań o zgodę Franków. Natychmiast po wyborze wyruszył jednak do Reims do Ludwika I Pobożnego i konsekrował go na cesarza, uprzednio polecając rzymianom złożyć przysięgę na wierność cesarzowi.

Św. Paschalis I (25.I.817-11.II.824)
Paschalis był opatem klasztoru św. Stefana, na papieża został wybrany przy poparciu cesarza Ludwika Pobożnego. W 823 ukoronował Paschalis na cesarza syna Ludwika, Lotara. Wspomnienie liturgiczne 14 maja, zniesione.

Eugeniusz II (II/V.824-VIII.827)
Wybrany został na papieża przy poparciu cesarza Lotara I. Uznał w ten sposób zwierzchność niemieckiego cesarza Lotara I. Papież i cesarz zawarli tzw. Constitutio Romana, nadające immunitet urzędnikom cesarskim i papieskim. Cesarz uznał wolne wybory papieża, wymagał jednak, aby wybrany przed konsekracją składał cesarskiemu posłowi przysięgę na wierność. Synod rzymski z 826 zaakceptował te prawa.

Walentyn (VIII-IX.827)
Był rzymskim archidiakonem, wybrany na papieża w 827, rządził zaledwie kilka tygodni (od sierpnia do września).

Grzegorz IV (IX?.827-I.844) [Jan, 844]
Na papieża został wybrany w październiku 827, ale nie pozwolił się konsekrować, zanim posłowie niemieckiego cesarza nie potwierdzili jego wyboru, w końcu zdobył przewagę nad swoim konkurentem Janem, którego kazał uwięzić. Przyczynił się do chrystianizacji europejskiej Północy. Za jego pontyfikatu w Kościele wschodnim zakończył się po 115 latach spór o cześć obrazów. Grzegorzowi przypisuje się wprowadzenie dnia Wszystkich Świętych w dniu 1 listopada.

Sergiusz II (I.844-27.I.847)
Był piątym papieżem z rodu Colonnów. Wstąpił na tron papieski w styczniu 844 bez złożenia przysięgi na wierność cesarzowi, szybko przeprowadzając swą kandydaturę przeciwko antypapieżowi Janowi, nad którym zdobył przewagę. Za jego pontyfikatu cesarz Lotar I (Karolingowie) wydał rozporządzenie, że w przyszłości wybór papieża dokonywany będzie jedynie za zgodą i w obecności posłów cesarskich. Pół roku przed śmiercią Sergiusza wylądowali w Ostii Saraceni, przedarli się do Rzymu i spustoszyli zarówno Bazylikę św. Piotra, jak i bazylikę św. Pawła za Murami.

Św. Leon IV (10.IV.847-17.VII.855)
Ponieważ Saraceni przedarli się nad Tybr i splądrowali bazylikę św. Pawła za Murami. Dlatego postanowiono nie czekać na cesarską zgodę przed wyborem na papieża benedyktyna Leona. Jednym z jego pierwszych przedsięwzięć na tym urzędzie było ufortyfikowanie Rzymu. W końcu udało mu się w bitwie morskiej pod Ostią w 849 zadać Saracenom decydujący cios. Leon ukoronował w 850 na cesarza Ludwika II, syna Lotara I. W 853 podporządkował sobie Rawennę. Do konfliktu doszło również z arcybiskupem Reims, który jako metropolita dążył do rozbudowy swego prawa zwierzchności. Te spory wokół roszczeń Rzymu do prymatu były powodem powstania tzw. Pseudoizydoriańskich fałszerstw. Za jego pontyfikatu odbył się w r. 848 Synod w Moguncji, 853 Synod w Kierzy-sur-Oise (Francja) — Conc. C arisacium oraz 855 Synod w Valence (Francja).

Benedykt III (VII.855-17.IV.858) [Anastazy, 855-880]
Kilka po jego wyborze wybrano antypapieża Anastazego III, który siłą zajął Lateran i polecił uwięzić Benedykta. Po dwu dniach Anastazy został jednak przez sympatyzujący z prawowitym papieżem lud rzymski usunięty.

Św. Mikołaj I (24.IV.858-13.XI.867)
Był jednym z najwybitniejszych papieży wczesnego średniowiecza. Występował w obronie praw danych od Boga papiestwu i domagał się dla papieża najwyższej władzy nauczycielskiej i przywódczej, której wszyscy mieli być poddani. Mikołaj odwoływał się do tzw. Pseudoizydoriańskich fałszerstw. Najbardziej obciążyła okres jego rządów ingerencja w sprawy Bizancjum. Tam w roku 858 usunięty został patriarcha Ignacy; jego następcą został Focjusz. Mikołaj nie wiedział, że w rzeczywistości Ignacy ustąpił dobrowolnie i że Focjusz wybrany został zgodnie z prawem i poza tym nawet powiadomił papieża o swoim wyborze. Zwiedziony jednak przez przeciwników Focjusza papież wbrew decyzji legatów ekskomunikował Focjusza i przywrócił prawa Ignacemu (863). Kiedy cesarz w ostrym tonie decyzję tę odrzucił, powołał się Mikołaj (865) równie ostro na prawo prymatu Rzymu. Cesarz zwołał do Konstantynopola synod (867), który Mikołaj unieważnił i obłożył ekskomuniką. Wiadomość ta jednak dotarła do Konstantynopola dopiero bezpośrednio po śmierci papieża. W efekcie pontyfikat ten można podsumować następująco: pogłębił się rozłam między Wschodem i Zachodem, a wysuniętych przez Mikołaja pozostałych roszczeń jego następcom nie udało się utrzymać.

Hadrian II (14.XII.867-14.XII.872)
Urodzony w 792 w Rzymie, już w obu poprzednich wyborach był brany w rachubę jako kandydat na papieża. Został nim 14 grudnia 867. Na VIII Powszechnym Soborze w Konstantynopolu (869/870) doszło na krótki czas do pojednania z Kościołem Wschodu, który potępił schizmę Focjusza. W pracy misyjnej w Bułgarii zezwolił Cyrylowi i Metodemu, na używanie języka słowiańskiego w liturgii.

Jan VIII (14.XII.872-16.XII.882)
Był długoletnim archidiakonem rzymskiego Kościoła, na papieża zaś wybrany został 14 grudnia 872. Również za jego pontyfikatu nie ustawały napięcia między Kościołem wschodnim i zachodnim. Podczas chrystianizacji Bułgarii wstawił się Jan VIII za apostołem Słowian Metodym, zgadzając się na używanie języka rodzimego przy sprawowaniu liturgii. Za jedno z głównych zadań pontyfikatu uważał Jan obronę przed Saracenami, którzy osiedlili się na Sycylii. Na skutek słabości państwa Karolingów sam zmuszony został przejąć dowództwo nad flotą cesarską i pokonał Saracenów, nie doprowadzając wszakże do całkowitego ich upadku. Jan został otruty przez jednego z krewnych, a następnie dobity młotem. Jan VIII jest pierwszym z (ośmiu) średniowiecznych papieży, którzy zostali zamordowani.

Marynus I (Marcin II) (16.XII.882-15.V.884)
Przed wyborem na papieża był legatem Hadriana II na VIII Powszechnym Soborze w Konstantynopolu (869). Po zamordowaniu Jana VIII jeszcze tego samego dnia, 16 grudnia 882, wybrano go na papieża. Mylnie utożsamiano Marynusa z Marcinem II, papież o takim imieniu nigdy nie istniał (średniowieczne katalogi papieży mylnie uważały Marynusa I za Marcina II).

Św. Hadrian III (17.V.884-IX.885)
Był mnichem benedyktyńskim, objął urząd papieża 15 maja 884. Zmarł podczas wyprawy do Francji w pobliżu Modeny.

Stefan VI (IX.885-14.IX.891)
Objął urząd papieża w 885, bez uzgodnienia z Karolem Grubym, ostatnim z Karolingów. Papież daremnie szukał u niego ochrony przeciwko Saracenom; w rezultacie zwrócił się o pomoc do księcia Spoleto, najpotężniejszego księcia Italii.

Formosus (6.X.891-4.IV.896)
Wcześniej jako biskup Porto zasłużył się w chrystianizacji Bułgarów. Jan VIII zdegradował go z przyczyn politycznych i osobistych, wymuszając na nim przysięgę, że w przyszłości żył będzie jako człowiek świecki. Papież Marynus I uwolnił go jednak od tej przysięgi, umieszczając go ponownie na stolicy biskupiej w Porto. 6 października 891 został wybrany na papieża. Hrabiowie Spoleto, których obdarzył tytułem książęcym, wkrótce zdobyli tak wielkie wpływy polityczne, że papież zmuszony był zwrócić się o pomoc do króla Arnulfa z Karyntii. Po zajęciu przez niego Rzymu papież namaścił go na cesarza (896). Następca Formozusa, Stefan VI w styczniu 897 polecił wyjąć jego zwłoki z grobu, i wrzucić do Tybru. Później odszukano je jednak i uroczyście pochowano u Świętego Piotra. Ten synod zwykło się nazywać „synodem trupim”. Papież Teodor II już w tym samym roku unieważnił uchwały tego synodu.

Bonifacy VI (IV.896)
Wybrany został na papieża 11 kwietnia 896. Ze względu na niegodny tryb życia został uprzednio przez Jana VIII suspendowany. Niektórzy uważali ów wybór, wymuszony przez uzbrojony lud rzymski, za nieważny; mimo to zalicza się Bonifacego w poczet papieży. Zmarł on już w dwa tygodnie po wyborze, 26 kwietnia 896; być może został otruty w wyniku spisku.

Stefan VII (V.896-VIII.897)
Na tron papieski wstąpił w maju 896 dzięki poparciu księcia Spoleto, a zasłynął właściwie tylko dzięki haniebnemu czynowi: polecił bowiem swego poprzednika Formozusa, z powodów politycznych wydobyć z grobu i odbyć (w czerwcu 897) tzw. synod trupi, który uznał wszystkie święcenia i urzędowe czynności Formozusa za nieważne. Po czym papież kazał obciąć zmarłemu palce u prawej ręki, którymi udzielał błogosławieństwa, i zwłoki wrzucić do Tybru. Ten postępek wywołał tak wielkie przeraźenie wśród ludu, że powstał on przeciwko papieżowi i wtrącił go do więzienia, gdzie w sierpniu 897 został uduszony.

Roman (VIII-IX.897)
Był prawdopodobnie bratem papieża Marynusa I; wstąpił na tron papieski po gwałtownej śmierci papieża Stefana VI w sierpniu 897. Rządy sprawował jednak tylko cztery miesiące. Nie ma bliższych wiadomości o jego życiu i śmierci.

Teodor II (XII.897)
Wstąpił na tron papieski w grudniu 897, ale zmarł już po trzech tygodniach. Unieważnił uchwały tzw. synodu trupiego (Stefan VI), a odnalezione zwłoki papieża Formozusa nakazał pochować z należytym szacunkiem.

Jan IX (I.898-I.900)
Po śmierci Teodora II pozbawiony skrupułów hrabia Sergiusz z Tusculum (późniejszy Sergiusz III) usiłował wynieść na tron papieski opata benedyktyńskiego Jana z Tivoli. Do wyboru i konsekracji Jana IX doszło w styczniu 898. Również ten papież zrehabilitował na synodach w Rzymie i Rawennie zniesławionego i po śmierci zbezczeszczonego z przyczyn politycznych Formozusa. Aby zapewnić wolny wybór papieża, postanowiono, aby papieża za zgodą ludu wybierali biskupi i kapłani Rzymu, po czym miała się odbywać konsekracja w obecności posłów cesarskich. Ale postanowień tych nigdy praktycznie nie wprowadzono w życie.

Benedykt IV (I/II?.900-VII.903)
Był papieżem od stycznia 900 do lipca 903. Miasto Rzym rozdzierały walki rodów arystokratycznych. Benedykt ukoronował na króla Ludwika III.

Leon V (VII-IX.903) [Krzysztof, 903-904]
Wybrany na papieża w lipcu 903, został zmuszony przez swego kapelana nadwornego, który sam chciał zostać papieżem, do ustąpienia: zarzucono mu, że nie ma dość sił, aby rządzić Kościołem. Leon uległ, ale ów nadworny kapelan, późniejszy Krzysztof, nie zostawił mu nawet czasu na ustąpienie. Uwięził go i w miesiąc później kazał w więzieniu otruć. Tak oto zmarł Leon we wrześniu 903 po zaledwie trzymiesięcznych rządach.
W miesiąc po objęciu urzędu przez swego poprzednika Leona V, Krzysztof zmusił go do ustąpienia z urzędu papieskiego, wtrącił do więzienia i kazał zamordować. Tymczasem w październiku sam osiadł na tronie papieskim. Lecz już w styczniu doścignął go ten sam los, co poprzednika: został zdetronizowany i zamknięty w klasztorze, gdzie zmarł.

Sergiusz III (29.I.904-14.IV.911)
Podczas pontyfikatu Teodora II zwolennicy zmarłego papieża Stefana VI (897) wysunęli jako kandydata na papieża Sergiusza, który potem (po zabójstwie poprzednika) został Sergiuszem III. Na papieża wybrano go 29 stycznia 904. Sergiusz uznał wszystkie święcenia, których udzielił Formozus, za nieważne i pozbawił stanowisk jego zwolenników. Odbudował zburzoną podczas trzęsienia ziemi bazylikę Laterańską. Jego pontyfikat zapoczątkował nieszczęsną więź stolicy papieskiej z rzymskim rodem hrabiów Tusculum. Ale na okres tego pontyfikatu przypada też (910) powstanie klasztoru w Cluny, z którego wychodziły poważne impulsy dla ruchu reformatorskiego w Kościele.

Anastazy III (IV.911-VI.913)
Był papieżem od kwietnia 911 do czerwca 913, nie zachowały się o nim dokumenty.

Landon (VII.913-II.914)
Syn longobardzkiego hrabiego, objął urząd papieża w lipcu 913, zmarł zaś już w lutym 914. Jak jego poprzednik Anastazy III, był całkowicie uzależniony od rzymskiej arystokracji.

Jan X (III.914-V.928)
Jan z Tossignano, arcybiskup Rawenny, objął urząd papieża w marcu 914. Udało mu się pozyskać sprzymierzeńców przeciwko Saracenom; również osobiście brał udział w walkach (915) przeciwko nim. Daremne były jego wysiłki zmierzające do wydobycia się spod kurateli rzymskiej arystokracji. Na jego oczach zamordowany został jego brat, on sam został w końcu wtrącony do więzienia i tam zamordowany w maju 928. Jan mianował pięcioletniego chłopca arcybiskupem Reims; w późniejszych czasach również świeccy książęta starali się czynić to samo, aby zapewnić sobie możliwość korzystania z prebend. Wydaje się, że w ostatnich latach życia papież poważniej zaczął się troszczyć o Kościół.

Leon VI (V-XII.928)
Leon VI rządził krótko, zaledwie pół roku, od maja do grudnia 928. Był bezsilnym narzędziem w rękach rzymskiej arystokracji.

Stefan VIII (XII.928-II.931)
Bez wpływu i znaczenia rządził od grudnia 928 do lutego 931 jako bezwolne narzędzie w ręku stronnictwa rzymskiej arystokratki Marozji (Tuskulańczycy), która w 931 wyniosła swego syna, jako Jana XI, na tron papieski. Stefan zmarł w lutym 931 w więzieniu, gdzie prawdopodobnie został uduszony.

Jan XI (II/III.931-XII.935)
Rzymska arystokratka Marozja, sprawująca władzę dyktatorską nad miastem (to z jej polecenia zamordowany został Jan X), jeszcze bardziej umocniła swe wpływy przez osadzenie na tronie papieskim w marcu 931 swego syna Aleksandra, który przyjął imię Jana XI. Lecz przeciwko matce wystąpił jej syn z pierwszego małżeństwa, Alberyk. Na jego rozkaz uwięziono papieża, który w końcu, jak jego matka, został zamordowany.

Leon VII (3.I.936-13.VII.939)
Mnich benedyktyński 3 stycznia 936 został wybrany na papieża z pomocą króla Alberyka z rodu Tusculum, który władał państwem kościelnym, i jako papież nadal pozostał od tego rodu zależny. Mimo wszystko angażował się bardzo w reformę kluniacką; z Cluny przybył nawet do Rzymu opat Odo, aby z papieżem przygotowywać religijną odnowę.

Stefan IX (XII.939-X.942)
Objął urząd papieża 14 lipca 939 i pozostał nim do października 942. Był papieżem bez znaczenia i wpływów.

Marynus II (Marcin III) (30.X.942-V.946)
Mylnie nazywany jest też Marcinem III. Rządził od 30 października 942 do maja 946. Jednak o jego życiu i sprawowaniu urzędu historia nie przekazała niczego godnego uwagi.

Agapit II (10.V.946-XII.955)
Kiedy władzę w Rzymie sprawowała Marozja; polecono wtrącić do więzienia i prawdopodobnie otruć Jana X. Jej syn objął urząd papieża w 931 roku jako Jan XI. Jego brat Alberyk wypędził matkę i uwięził papieża. Po śmierci Marynusa II Alberyk, osobiście człowiek pobożny, mianował 10 maja 946 papieżem Agapita II. Był to jako papież człowiek godny, choć znajdował się niemal całkowicie pod wpływem Alberyka. Papież ten sprzyjał reformie klasztornej wywodzącej się z Cluny. Alberyk przed śmiercią (954) wymógł na rzymianach obietnicę, że po śmierci Agapita wybiorą na papieża jego podówczas 16-letniego syna Jana XII.

Jan XII (16.XII.955-4.XII.963, zm. 14.V.964)
Zaledwie osiemnastoletni, wstąpił na tron papieski 16 grudnia 955. I poprosił niemiecekiego króla Ottona I o pomoc przeciwko wpływom rzymskich rodów arystokratycznych. Otton zagwarantował państwu kościelnemu niezależność i 2 lutego 962 ukoronowany został na cesarza. Następnie na skutek zdrady cesarza na synodzie w Rzymie 6 listopada 963 Jan ze względu na swe liczne przestępstwa został skazany i zdetronizowany; wyrok uzasadniono morderstwem, symonią, złamaniem przysięgi i nieobyczajnością. Na miejsce Jana wybrano człowieka świeckiego: Leona VIII, który jednego dnia otrzymał wszystkie święcenia. Kiedy Otton opuścił Rzym, Jan znowu powrócił, Leon zaś zmuszony był uciekać. Z kolei Jan zwołał synod, który uznał synod detronizujący go (963) za nieważny i ekskomunikował Leona.

Leon VIII (6/4?.XII.963-1.III.965)
Był człowiekiem świeckim kiedy wybrany objął urząd papieża po detronizacji Jana XIII. Zdetronizowany Jan zainicjował jednak rozruchy przeciwko Leonowi, który schronił się u cesarza. Jan zaś zwołał w 964 synod, który uznał jego detronizację za nieważną. Po śmierci Jana, który zmarł wkrótce po tych wydarzeniach, wybrano w Rzymie papieża Benedykta V w 964. Ten jednak został przez cesarza zdetronizowany i wygnany. Odtąd pełnił ten urząd Leon.

Benedykt V (22.V.964) złożony z urzędu 23.VI. 964, ponownie obrany 1.III.965.VII,966)
Po śmierci Jana XII wybrany został na papieża 22 maja 964 wbrew woli cesarza Ottona, który najechał Rzym i zajął miasto. 23 czerwca 964 papież ten został przez Ottona zdetronizowany, zdegradowany do rangi diakona i zesłany na wygnanie do Hamburga, gdzie zmarł 4 lipca 966 roku.

Jan XIII (1.X.965-6.IX.972)
Wybrany na papieża przy poparciu arystokracji rzymskiej i cesarza Ottona I. Papież ten wprowadził w Rzymie surową dyscyplinę, co w grudniu 965 doprowadziło do wybuchu nieudanego buntu przeciwko niemu i w rezultacie do jego uwięzienia. Na synodzie w Rawennie w roku 967 uzyskał od Ottona egzarchat Rawenny. Przy tej okazji erygowano też arcybiskupstwo w Magdeburgu (968). Pierwszego arcybiskupa Magdeburga, Adalberta, wyświęcił papież osobiście. Na Boże Narodzenie 967 ukoronował Jan syna Ottona, Ottona II na współcesarza. Pontyfikat tego papieża nabrał wielkiego znaczenia dzięki otwarciu się na ruch reformatorski z Cluny i dzięki pomocy, jakiej papież udzielał pracy misyjnej wśród Słowian.

Benedykt VI (19.I.973-VI.974) [Bonifacy VII, 974, 984-985]
W porozumieniu z niemieckim cesarzem Ottonem I wybrany na papieża w grudniu 972 i konsekrowany 19 stycznia 973. Po śmierci Ottona wrogie Niemcom stronnictwo podniosło bunt, osadziło papieża w Zamku św. Anioła i uznało zo za zdetronizowanego. W lecie 974 na polecenie następcy antypapieża Bonifacego VII, został uduszony.
W miejsce wypędzonego z Rzymu Benedykta VI z pomocą Klescencjuszy w czerwcu 974 wyniesiony został do godności papieskiej jako Boniłacy VII kardynałdiakon Franco. Polecił Benedykta wtrącić do więzienia i otruć. Kiedy na Rzym wyruszył cesarz Otton II. Boniłacy uciekł ze skarbem Stolicy Piotrowej do Konstantynopolu. Na wieść o śmierci cesarza powrócił do Rzymu, aby nadal sprawować urząd. Od razu kazał uwięzić w Jana XIV, który zmarł otruty. Bonifacy został zamordowany rok później, w lipcu 985. Ściągnął na siebie nienawiść wszystkich, jego zwłoki wleczono przez ulice miasta i porzucono na rynku.

Benedykt VII (X.974-10.VII.983)
Benedykt VII, biskup Sutri, pochodzatcy z rodu hrabiów Tusculum. Był zwolennikiem reform Kościoła w duchu Cluny, wsławił się jedynie uznaniem na jednym z synodów Bonifacego VII za zdetronizowanego i zwalczaniem symonii.

Jan XIV (XII.983-20.VIII.984)
Popierany przez Ottona II był zwolennikiem reform, jednak po śmierci Ottona II w roku 984 z Konstantynopola powrócił do Rzymu dawniejszy antypapież Bonifacy VII, przejął przy pomocy antycesarsko nastawionej arystokracji (Krescencjusze) ponownie władzę i kazał uwięzić Jana który zmarł otruty 20 sierpnia 984. Lecz również Bonifiacy nie utrzymał się długo, już w 985 r. Zdetronizowano go i zamordowano.

Jan XV (VIII.985-III.996)
Papieżem został dzięki poparciu Krescencjuszy w sierpniu 985, co uzależniło go całkowicie od tego stronnictwa. Lud rzymski znienawidził go za jego chciwość i nepotyzm. Z powodu konfliktów z szlachtą rzymską opuścił miasto, poprosił o pomoc Ottona III i zaprosił go do Rzymu, by koronować na cesarza. Otton wyruszył w drogę, lecz zanim dotarł do Rzymu, papież już nie żył; zmarł w marcu 996.

Grzegorz V (3.V.996-18.II.999) [Jan XVI, 997-998]
Poparty przez Ottona III, w dniu wyboru miał 24 lata; Wybór odbył się 3 maja 996, a już w tym samym roku Grzegorz ukoronował Ottona IlI na cesarza. Kiedy cesarz upuścił Rzym, doszło do przewrotu, podczas którego przy poparciu Bizancjum antypapieżem został Jan XVI. Grzegorz musiał ratować się ucieczką. Na prośbę Grzegorza przybył do Rzymu Otton, z kolei Jan, choć poddał się cesarzowi, musiał uciekać, został jednak ujęty i okaleczony. Grzegorz V jako pierwszy papież wydał interdykt: obłożył całą Francję klątwą kościelną, ponieważ król Robert II bez papieskiej dyspensy ożenił się z krewną. W ostatnim okresie pontyfikatu poświęcił się papież reformie Kościoła w duchu Cluny.
Podczas nieobecności Grzegorza V w Rzymie Jan Filagatos z Kalabrii pozwolił się obwołać przez Krescencjuszy, w maju 997, papieżem Janem XVI. Kiedy nadciągnął Otton III w roku 998, uciekł, ale został ujęty. Grzegorz kazał go okaleczyć i wśród wyzwisk (odwrotnie osadzonego na ośle) włóczyć po ulicach miasta. W końcu deportowano Jana do klasztoru, gdzie ponoć żył jeszcze kilka lat.

Czytelnia: